۷ اثر روانشناختی که غالب آدم‌ها را در دام می‌اندازد
مغز انسان گاهی اوقات می‌تواند واقعاً عجیب عمل کند، این ارگان مهم گاهی باعث می‌شود رفتار غیرمنطقی داشته باشیم، به چیزهای بیهوده اعتقاد پیدا کنیم و حتی می‌تواند خاطرات ما را دستکاری کند و تغییر دهد.
با این حال، هر تصمیمی که می‌گیریم دلایل خاص خود را دارد. اما دقیقاً چه چیزی انتخاب‌های شما را تعیین می‌کند؟ با هم در این نوشتار خواهیم دید.
غریبه‌ها می‌توانند بر رفتار ما تأثیر بگذارند
این مورد در واقع نظریه زاینس است. همه ما این توانایی را داریم که در خانه با یک تی شرت پاره و قدیمی باشیم اما در جمع مانند یک خانم یا یک آقای کاملا خوش تیپ و متفاوت رفتار کنیم. در واقع رفتار ما آدم‌ها به تعداد شاهدان غیرعمدی نیز بستگی دارد که در یک لحظه خاص در اطراف مان قرار می‌گیرند. به عنوان مثال، مردی را تصور کنید که صندلی خود را در اتوبوس عمومی رها می‌کند تا یک خانم را تحت تأثیر قرار دهد.
چگونه از گرفتار شدن در دام شرایط و تاثیر حضور آدم‌های دیگر جلوگیری کنیم؟ هر از گاهی از خود بپرسید: «چرا دارم این کار را می‌کنم؟ آیا این کار را انجام می‌دهم که کسی را تحت تاثیر قرار دهم و کاری کنم که او مرا دوست داشته باشد یا به این دلیل که واقعا دوست دارم این کار را بکنم؟»
علاقه ما به امتحان کردن بر رفتار ما تاثیر می‌گذارد
اثر هاثورن در اینجا معنا می‌یابد. یک محیط جدید علاقه ما را به یک آزمایش یا رویداد به شدت افزایش می‌دهد، و باعث می‌شود رفتار متفاوتی داشته باشیم، سخت کوش تر و وفادارتر عمل کنیم و نتیجه مثبت کاذب به دست بیاوریم. به عنوان مثال، فرض کنید در یک سوپرمارکت به شما پیشنهاد شده است که یک خمیر ماهی با طعمی جدید بچشید و یک پرسشنامه را پر کنید. ممکن است در فروشگاه امتیاز بالایی به آن بدهید، اما در خانه، متوجه می‌شوید که چیز خاصی در مورد آن وجود ندارد.
چگونه از گرفتار شدن در چنین شرایطی جلوگیری کنیم؟ سعی کنید شفاف و انتقادی فکر کنید. پاسخ دادن به یک نظرسنجی یا آزمایش شما را ملزم به دادن بالاترین نمره نمی‌کند آن هم تنها به این دلیل که برای شرکت در این آزمایش به عنوان یک متخصص انتخاب شده اید!
مردم کارهای ناتمام را بهتر از کارهای تمام شده به یاد می‌آورند
اثر زیگارنیک دقیقا مرتبط با همین موضوع است. احتمال اینکه فرد چیزها یا کارهایی را که هنوز کامل نشده است به خاطر بیاورد بیشتر است. به عنوان مثال، یک گارسون سفارش شما را تا زمانی که برای شما بیاورد به خاطر می‌آورد و پس از آن، توجه خود را به سایر مهمانان معطوف می‌کند. این رفتار شبیه به رفتار زنی است که قبلاً لباس عروسی را در ذهن خودش و در جای دیگری انتخاب کرده است. این زن لباس‌هایی را که به او نشان داده‌اید به خاطر نخواهد آورد.
چگونه از گرفتار شدن در چنین شرایطی جلوگیری کنیم؟ بهتر است هر کاری را که انجام می‌دهید به پایان برسانید تا در خاطرات‌تان گیر نکند و آزارتان ندهد. حداقل اگر نمی‌توانید کاری را تمام کنید، آن را کاملا از ذهن‌تان خارج کنید.
مردم عمدا چیزهای گران قیمت را می‌خرند
این اثر وبلن است! یک میل شدید برای خریدن غیر قابل توجیه محصولات گران قیمت! این تأثیر اغلب در میان جوانانی مشاهده می‌شود که به حفظ موقعیت اجتماعی خود اهمیت می‌دهند. محصولات تخفیف دار یا کالاهایی که در حراج هستند به در نخور و آشغال تلقی می‌شوند.
چگونه از گرفتار شدن در دام خرید محصولات گران قیمت جلوگیری کنیم؟ اگر به دنبال جدیدترین کیف گوچی یا سفری به اروپا هستید، آن هم فقط به این دلیل که می‌خواهید یک محتوای متفاوت و عالی در اینستاگرام پست کنید، خودتان را گرفتار این اثر روانشناختی بدانید! این بار هنگام خرید یک کالای گران قیمت دیگر، از خودتان بپرسید: “آیا واقعا به خاطر کیفیت بالای این کالاست که می‌خواهید آن را بخرید یا فقط به دلیل اعتبار اجتماعی است که برای خریدنش هزینه می‌کنید؟”
مردم معمولا کسانی را که اشتباه می‌کنند دوست دارند
این یکی نمونه‌ای از اثر پراتفال است. افرادی که دارای ظاهر موفقی هستند اما اشتباه می‌کنند و بامزه به نظر می‌رسند برای ما جذاب‌ترند. بی عیب و نقص بودن برای غالب ما آدم‌ها خیلی هم جذاب و خوشایند نیست و حتی می‌تواند آزاردهنده باشد.
از اینکه دست و پا چلفتی به نظر برسید یا احمقانه رفتار کنید نترسید! به علاوه، زمانی که خود واقعی مان هستیم، تعامل با آدم‌ها بسیار آسان تر است در مقایسه با زمانی که مانند پادشاهان و ملکه‌ها رفتار می‌کنیم.
از نظر غالب ما، میزان توجهی که دریافت می‌کنیم، بیش از حد است
اثر اسپات لایت به این ترتیب است که احساس کنید همه نگاه‌های روی شماست و مردم متوجه همه اشتباهات شما می‌شوند. اگر زنی فراموش کند که به یک چشمش ریمل بزند، مطمئن است که اطرافیانش متوجه این موضوع شده و به او می‌خندند.
چگونه از گرفتار شدن در دام این اثر روانشناختی جلوگیری کنیم؟ مردم خیلی کمتر از آنچه فکر می‌کنیم متوجه اشتباهات ما می‌شوند. اگر نقطه ای روی پیراهن خود دارید، زیاد روی آن تمرکز نکنید. فقط به این فکر کنید که هر چند وقت یک بار متوجه اشتباهات دیگران می‌شوید… واقعیت این است که چنین چیزی خیلی اتفاق نمی‌افتد و غالب آدم‌ها بیشتر روی خودشان متمرکز هستند.
هرچه افراد بیشتری اطراف تان باشند، احتمال اینکه کمکی به شما بکنند، کمتر است
اثر تماشاگر در اینجا اعمال می‌شود. هر چه افراد بیشتری اطراف فردی که به کمک نیاز دارد، باشند، احتمال کمتری وجود دارد که یکی از آنها واقعاً دست به کار شود و کمک‌تان کنند. اگر افراد زیادی در یک مکان باشند، هر یک از آنها احتمالا فکر می‌کنند که شخص دیگری کمک خواهد کرد. بنابراین، هیچ کس کمکی نمی کند.
چگونه از گرفتار شدن در این دام جلوگیری کنیم؟ اگر به طور ناگهانی در یک مکان عمومی احساس بیماری کردید، از تمام جمعیت کمک نخواهید. در عوض، از یک شخص خاص بخواهید که به شما کمک کند. به این ترتیب شانس بیشتری وجود دارد که فرد أوضاع شما را درک کرده و کمک‌تان کند.
